Սերո Խանզադյանը՝ այս գրքի մասին

Հուշագրությունը մեր գրական շատ հին ժանրերից է: Անգնահատելի են հին ու միջին դարերի հայ գրիչների հուշերը: Դրանք մեր ու համաշխարհային պատմության ամենաստույգ վկայություններն են:
Այդ թանկարժեք մասունքներից է Արամ Սարոյանի այս հուշագրական գիրքը: Սա մեծ հայրենասեր Գուրգեն Յանիկյանի կյանքի ու նրա դատավարության տեղեկատուն է, մեր ոչ երեկվա, այլ այսօրվա ազգային-ազատագրական պայքարի մի ճյուղի նկարագիրը:
Գուրգեն Յանիկյանին ես տեսա 1972 թվականին, իմ տանը՝ Նորքում: Եկել էր ինձ այցի: Ինձնից քսան տարով մեծ էր, խորաթափանց հայացքով, բարձրահասակ, հագին գորշ կոստյում ու նույն երանգի փողկապ կապած: Ես նրան թթի օղի առաջարկեցի: Ասաց՝ կխմեմ: Չէ՞ որ այս աննման մեռոնը ձեր Գորիսում խմել են Անդրանիկը, Դրոն ու Նժդեհը: Ասաց՝ ես գնում եմ նրանց ճանապարհով...
Հիմա ահա Արամ Սարոյանի այս գիրքը իմ սեղանին է: Կարդում եմ հուզվելով, մի շնչում: Սա Յանիկյանի դատավարության մանրամասներն են: «Գուրգեն Յանիկյանի դատավարության պատմականը»: Գրել է անգլերեն: Ես կարդում եմ հայերենի թարգմանածը: Սա վավերական հուշագրություն է, որ ստեղծել է հրապարակախոս ու իրավաբան-փաստաբան Սարոյանը...
...Դատավարությունն սկսվել է 1973-ի մայիսի 29-ին: Դատապարտվել է ցմահ բանտարկության:
Մի քանի տարի հետո ես Գուրգեն Յանիկյանից նամակ ստացա: Գրել է ամերիկյան բանտից. «Այստեղ՝ բանտում, կարդացի քո նամակը Բրեժնևին՝ Ղարաբաղը թուրքի ստրկությունից ազատագրելու պահանջով: Համբուրում եմ ճակատդ: Միայն այդպես»:
Յանիկյանը հիմա չկա: Վախճանվել է օտար հողում: Բայց ի՞նչ եմ ասում, ո՜չ նա կա: Ահա նրա կյանքի պատմության զինական էջերը: Կարդացե՛ք այս գիրքը, մարդիկ, և դուք կհպարտանաք, որ նման ժամանակակից եք ունեցել: Սրանով ևս դուք կլցվեք մեր ազգային-ազատագրական պայքարի ոչ թե քարոզչական, այլ՝ զինական ոգով:
Ընդունված ձևերից մեկն էլ զինված պայքարն է:
Սերո Խանզադյան, 1991 թ.
(ամբողջական հոդվածը՝ գրքում)

Կարո ՎԱՐԴԱՆՅԱՆԻ ՖԲ էջից

Մեկնաբանություններ